ހުޅުމާލެ އަދި ވިލިމާލެ ހިމެނޭހެން މާލެ ސަރައްހައްދަށް 15 ވަރަކަށް މަޖިލިސް މެމްބަރުން ތިއްބެވެ. 20 ވަނަ މަޖިލީހުގައި ހުޅުމާލެއަށް އިތުރުވި ދެ ގޮނޑިއާއިއެކު 17 މެމްބަރުންނަށް އިތުރުވީއެވެ. ނަމަވެސް މާލެ ރައްޔިތުންގެ ގޯތީގެ ދަތިކަން ހައްލުނުވެ އެތައް އަހަރެކެވެ. ކިތައް ދައުރު އެއް ބަޔަކު މަޖިލީހުގައި ތިބެއްޖެތޯއެވެ. އެހެން ދާއިރާތަކުގެ މެމްބަރުން އެދާއިރާގެ ރަށްރަށުގެ ތަރައްޤީގެ ވާހަކަ ޖެހިލުމެއް ނެތި ދައްކައެވެ. އެރަށްރަށުގެ މީހުންނަށް މާލެއިން ބިން ނުލިބިގެން އެވާހަކަވެސް ދައްކައެވެ. ނަމަވެސް މާލެއަށް ނިސްބަތްވާ 15 މެމްބަރުން މިއޮތްހާދުވަހު ތިބިއިރު އެމީހުންނަށް މި ވާހަކަ ދައްކާލަން ކެރެނީ ހާލަކުން ފަހަރަކުއެވެ. ރަށްރަށުގައި ރަށު ކައުންސިލުން ރަށު ރައްޔިތުންނާއި މަޝްވަރާ ކޮށްގެން ރަށުގެ ބިންތައް ބޭނުންކުރާނެ ގޮތް ކަނޑައަޅައެވެ. މާލޭގައި ސިޓީ ކައުންސިލެއް އޮތަސް ހުރިހާ ކަމެއް ނިންމަނީ މައި ސަރުކާރުންނެވެ. މާލޭ ރައްްޔިތުންނަށް ބަސްބުނާނެ ފުރުސަތެއް މަދެވެ. އެފުރުސަތު ޖެހޭނީ ހޯދާށެވެ
މިފުރުސަތަކީ އިންތިހާބަކާއި ޖެހުމުން ފާޅުވެފައި ގެއްލޭ ކެންޑިޑޭޓުންތަކަކަށް ހޯދައިދެވޭނެ އެއްޗެއްނޫނެވެ. މި ފުރުސަތަކީ އެއްވެސް އަމިއްލަ ފިކުރެއް ތަސައްވަރެއްނެތި ހަދިޔާ ފޮއްޓާއި ރިޝްވަތު ބަހައިގެން ބާރު ހޯދަންއުޅޭ ބަޔަކަށް ހޯދައިދެވޭނެ އެއްޗެއްނޫނެވެ. މި ފުރުސަތަކީ ޕާޓީތަށްދަށުވެ އަމިއްލައަށް ބަސްބުނުމުގެ ބާރުނެތް މެމްބަރުންތަކަކަށް ހޯދައިދެވޭނެ އެއްޗެއްނޫނެވެ. މި ފުރުސަތަކީ ހޮވުމަށްފަހު ގެއްލޭ މެމްބަރުންތަކަކަށް ހޯދައިދެވޭނެ އެއްޗެއްނޫނެވެ. ޕާޓީއެއްގެ ފަރާތުން ނުކުތަސް އަމިއްލަގޮތުން ނުކުތަސް ތަމްސީލު ކުރާ ދާއިރާގެ ރައްޔިތުންގެ ހައްޤުގައި ބަސްބުނަން ކެރެންޖެހޭނެއެވެ. މާލެމީހެއްވިއްޔާ އަމިއްލަ ރަށްދެކެ ފަހުރުވެރިވުންވެސް މިއޮތީ ހަޑިކަމަކަށްވެފައެވެ. ވަނީ ފޮނުބޮޑުވީކަމަށެވެ. މާލެމީހުންނާއި ދިމާލަށް ހިތުހުރި އެއްޗެއް ގޮވަންވީއެވެ. އަތުންފައިން މަސައްކަތެއްކުރަން ނޭޭނގޭ ބައެކޭ، ކުލި ދައްކަން ބަޔަކު ނައިސްފިއްޔާ ބަނޑަށްޖެހޭނޭ، ފޮނި ބޮޑާބައެކޭ ގޮވިޔަސް މައްސަލައަކަށް ނުވެއެވެ. ރަށްރަށުން ގޯތި ލިބޭހެން، މާލެއިން މާލެ މީހަކަށް ގޯތި ލިބުމާއި ދެކޮޅަށް ފާޅުގައި ގޮވިޔަސް ތަފާތުކުރުމަކަށްވެސް ނުވެއެވެ. މިއީ ހަމައެކަނި މީސްމީޑިއާ އަދި މަގުމަތިން އިވޭ އަޑުތަކެއް ނޫނެވެ. މިއީ މަޖިލިސް ތެރެއިންވެސް އިވޭ އަޑުތަކެވެ. މިކަމާއި ދެކޮޅަށް ބަހެއް ބުނަލަންކެރޭ މެމްބަރަކު ނެތްފަދައެވެ
މާފުށިންނާއި، އައްޑޫއިންނާއި، ނިލަންދޫއިންނާއި ހަނިމާދޫ ފަދަ އެތައް ރަށަކަން ހަމަ ހިލޭ އެ ރަށެއްގެ ބަޔަކަށް ބިން ދެނީއެވެ. ބިން ހިއްކީ ރައްޔިތުންގެ ޓެކްސް ފައިސާއިންނެވެ. ނަމަވެސް މާލެއިން މާލެ މީހަކަށް ބިން ދޭން ވެއްޖެއްޔާ މައްސަލައެކެވެ. ބިމުގެ އަގު ބޮޑުވީމައެވެ. ނަމަވެސް ބިމުގެ އަގުބޮޑުވެގެން އުޅެނީ މާލެ ނިކަމެތި ރައްޔިތުން ކޮށްގެން އުޅޭ ކަމަކުން ނޫނެވެ. ވެރިން މިތަން ތޮއްޖެއްސީމައެވެ. ތޮއްޖެހުމުގެ އުނދަގޫ މާލޭ މީހުންނަށްވެސް ވެއެވެ. ވަކިދާނެ އިތުރު ތަނެއްނެތެވެ. ދަރިން ވައްދަން ސްކޫލްތައްވެސް ފުރިބާރުވެފައެވެ. ހޮސްޕިޓަލް ކިއުވެސް ދިގެވެ. ވަކި މިތަނުން ހިދުމަތް ނުހޯދަން އިތުރު ރަށަކަށް ދެވޭކަށް ނެތެވެ. ރަށެއްގެ މީހެއްވިއްޔާ ރަށްގޯހޭ ކިޔާފައި މާލެ އާދެވޭތާއެވެ
މާލެ ރައްޔިތުންގެ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ގެނައުމަށް ރައީސް މައުމޫނު ހިއްކީ ހުޅުމާލެއެވެ. މާލޭގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ނަމަވެސް އެތަނުން ގޯތި ލިބުނީ މަދުބަޔަކަށެވެ. ބާކީ ބައި ފްލެޓްއަޅާ ރަށުގައި ގޯތި އޮތް އެތައްބަޔަކަށް ފްލެޓްތައްވެސް ލިބުނީއެެވެ. އަނެއްކޮޅުން ރައީސް ނަޝީދު ވެރިކަމުގައި، އެޗްޑީސީ ކިޔާ ކުންފުންޏަކާއި މުޅި ހުޅުމާލެ ހަވާލުކޮށް، ބިން ވިޔަފާރިއަކަށް ބަދަލުކޮށްލީއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ރަށްރަށުމީހުން ރަށުގައި ހުރި ގޯތީގައި ގެސްޓްހައުސް ހަދާލާފައި، މާލެއިން ފްލެޓް ހޯދީއެވެ. އަނެއްބަޔަކު ބިން ގަނެލީއެވެ. ނިކަމެތި މާލެ މީހާ ވީ ބާކީއެވެ. ރައީސް ޔާމީންގެ ވެރިކަމުގައި މާލޭ ރައްޔިތުންނަށް އަވަސް ހައްލެއް ހޯދައިދޭން އެޅި ފްލެޓްތަކުގެވެސް ބޮޑު މަންފާއެއް ކުރީ އަމިއްލައަށް އައިސް މިތާ ދަފްތަރުގައި ޖެހިގެން ތިބި މީހުންނަށާއި އެހެން ރަށްރަށުގެ މީހުންނަށެވެ. އަނެއްކާވެސް މާލެއަށް އުފަން، ދާނެ އިތުރުތަނެއް ނެތް ނިކަމެތިން ބާކީވީއެވެ. ދާދިފަހުން ނިމިދިޔަ އެމް.ޑީ.ޕީ ވެރިކަމުގައި ކަންކަން ފެށުނުލެއް ލަހީއެވެ. ނަމަވެސް ހުޅުމާލެ ފޭސް ތިނެއް، ގުޅީފަޅު އަދި ގިރާވަރަކީ މިފަހުން މާލެ ރައްޔިތުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ބޮޑު އުއްމީދެވެ. އެއުއްމީދަށް ފަސްއެޅިގެން މިދަނީ މިހާރު ހުރި ވެރިމީހާ އަމިއްލަ ލެގަސީއެއް ޤާއިމްކުރުމަށް ރަސްމާލެ ކިޔާ ތަނަކާއި ހިފަން ހަދައިގެންނެވެ. މާލޭގައި މޭޔަރުކަމުގައި ހުރެ، އެޗްޑީސީ އުވާލަން ޖެހެއޭ، ވެރިކަމަށް އަންނަން ކެމްޕެއިންގައި ބޯހިޔާވަހިކަމަށޭ އެންމެ އިސްކަން ދޭނީ ބުނި ހަނދާނެއް މިހާރު ނުވެއެވެ. ޑެޕިއުޓީ މޭޔަރަކަށް ހުރީ ކޮލަމާފުށީ ބޭފުޅެކެވެ. މާލެއަށް ވަގުތު ދިނުމުގެ ބަދަލުގައި ދެމަހުން އެއްމަހު އުޅުއްވަނީ ކޮލަމާފުށީގައި މަޖާނަގާށެވެ
ރަސްމާލެއަކަށް މީހަކު ނުދެވިގެނެއް ނޫޅެއެވެ. މާލޭ ރައްޔިތުން ގޮވަމުން ދަނީ ފަށާފައިހުރި ތަންތަން ނިންމާ ހަވާލުކުރާށެވެ. ރަސްމާލެއަށްވުރެ ބްރިޖުން ގުޅާލެވޭ ގޮތަށް އުތުރުތިލަފަޅުވެސް މާ ރަނގަޅުވާނެއެވެ. ބޯހިޔާވަހިކަމަށޭ އެންމެ އިސްކަންދޭނީ ބުނި ބޭފުޅާއަށް ގިރާވަރު ހިއްކުމުން އެތާ ކައިރީ އޮތް ރިސޯޓަށް ބަަދަލުދޭން ޖެހިދާނެތީވީ ބޮޑުކަމަށެވެ. އެކަމަކު އެތައް މިލިއަނެއް ހަރަދުކޮށްގެން އިހަކަށް ދުވަހު ނިންމާ ހުޅުވި ސީޕްލޭން ޓާރމިނަލް އަލުން ބަލުން ފުލްމޫން ރިސޯޓް އޮތް ރަށަށް ބަދަލުކޮށް ތަރައްޤީކުރަން މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އެކަމަށް ބަދަލުދޭން ޖެހުނަސް ވަރިހަމައެވެ. މާލެ ރައްޔިތުންނަށްވުރެ ކުރިން ބުޅަލަށްވެސް ޝެލްޓަރ ލިބިގެންއެބަދެއެވެ. މިކަމަކާއި ހެދި ގުޅީފަޅަށް ބަޔަކު ބަދަލުކޮށް، ގުރުއަތު ނަގާ، ލޭންޑް ޔޫސް ޕްލޭންތަކަށް ބަދަލުގެނެސް އެތައް ސަކަރާތެއް ޖަހައިފިއެވެ. އެންމެ ހެއްވާކަމަކީ އަދިވެސް ފެނާ ނަރުދަމާ ގުޅާނެ ގޮތުގެ ޕްލޭންގަނޑެއްހާ ހިސާބުވެސް ނުހެދޭކަމެވެ. މިއީ ބިންހިއްކަމުން ދާއިރުވެސް ކުރެވިދާނެ މަސައްކަތްތަކެވެ. ކޮންމެ ކަމެއް ވަކިވަކިން އެތައް މަހެއްނަގައިގެން ކުރަނީ ހަމަ ގަސްތުގައި ކަންކަން ލަސްކުރާށެވެ
މިދައްކަނީ ކަންކަމުގައި އަޑުއުފުލައިގެން ހުރިހާކަމެއް އެއްދުވަހުން ހައްލުވާނެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް އެހެން ދާއިރާތަކުގެ މެމްބަރުން އެ ދާއިރާތަކުގެ ރައްޔިތުންނަށް ހޯދައިދޭ ފުރުސަތުތަކާއި މަންފާތައް، މާލޭ ރައްޔިތުންނަށް މާލޭގެ ދާއިރާތަކުގެ މެމްބަރުންގެ ފަރާތުން ނުލިބޭ ވާހަކައެވެ. އެއީ ގޭގެ ކަރަންޓްބިލު ދައްކައިދޭ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. އެއީ ހައްޤުގައި ވަކާލާތުކޮށްދޭ ވާހަކައެވެ. ސިޔާސީ ޕާޓީތައް އެމީހުންގެ ބާރު ހިފަހައްޓަން މަޖިލިސްތެރޭ ހޯބޯލައްވާ، ދުއްމާރިފުމެހަދައެވެ. ރައްޔިތުންގެ ބޯހިޔާވަހިކަމާޖެހުމުން އަޑުހަރުކޮށް އެއްޗެކޭ ބުނެލާނީ މަދުފަހަރަކުއެވެ. މިހެން މިކަން ވެގެން ނުވާނެއެވެ. މާލޭ ރައްޔިތުން މިވަނީ ވަރަށްބޮޑަށް ބާކީވެފައެވެ. މިކަން ބަދަލުކުރެވޭނީ ރައްޔިތުންގެ ހައްޤުގައި ބަސްބުނަން ކެރޭ ބަޔަކަށް ރައްޔިތުންވެސް ފުރުސަތު ދީގެންނެވެ. ވަގުތީ މަންފާއަކަށް ވޯޓު ވިއްކާލުން ހުއްޓާލައިގެންނެވެ. އިންތިހާބުގައި ރައްޔިތުންނޭ ކިޔައިގެން ނިކުތް އެތައް ބަޔަކު މިހާރު ގެއްލިއްޖެއެވެ. ހޮވުނު އެތައް މެމްބަރުންނަކަށް ނުގުޅެއެވެ. އަމިއްލަ އެދުމަށް އެމީހުން ހޮވައިދޭން ގްރޫޕް ހަދައިގެން އުޅުނު މީހުންވެސް ގެއްލިއްޖެއެވެ. އަޅުގަނޑު އިންތިހާބުގެ ކުރިންވެސް މިކަންކަމަށް ވަކާލާތުކުރަން ހުރީމެވެ. އިންތިހާބަށްފަހުވެސް މިހުރީއެވެ. ނަމަވެސް އާންމު ރައްޔިތެއްގެ ހައިސިއްޔަތު ލިޔުމެއް ލިޔެލާ، ސިޓީއެއް ފޮނުވާލުން ނޫނީ ކުރެވޭނެ މާބޮޑު ކަމެއް ނެތެވެ. މިހާލަތު ބަދަލުކުރެވޭނީ ރައްޔިތުން ހާލަތު ބަދަލުކުރަން ބޭނުންވިދުވަހަކުންނެވެ
